Phấn đấu bình quân mỗi gia đình có 01 lao động đi làm việc ở ngoài xã là mục tiêu của Lào Cai đặt ra trong công tác chỉ đạo giải quyết việc làm cho người dân ở 10 xã nghèo nhất tỉnh, qua đó góp phần nâng cao thu nhập và xóa nghèo ở vùng “lõi”nghèo.

Thiết lập cơ chế thông tin hai chiều

Giai đoạn 2020-2025, theo Đề án 10-ĐA/TU của Tỉnh ủy Lào Cai về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2020-2025; tỉnh Lào Cai có 10 xã nghèo nhất tỉnh (gọi tắt là vùng “lõi nghèo”). Trong đó,  huyện Mường Khương có tới 5 xã: La Pán Tẩn, Tả Thàng, Tả Ngài Chồ, Dìn Chin, Lùng Khấu Nhin; 2 xã của  Bắc Hà: Lùng Cải, Hoàng Thu Phố; 2 xã của Bát Xát: Dền Thàng, Pa Cheo và xã Nậm Chày của Văn Bàn. Đây là những xã có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn nhất; chất lượng nguồn nhân lực hạn chế nhất; kinh tế - xã hội phát triển chậm nhất; tiếp cận dịch vụ, phúc lợi xã hội cơ bản khó khăn nhất và tỷ lệ hộ nghèo cao nhất.

Để góp phần tạo thêm nhiều việc làm mới ở 10 xã nghèo nhất tỉnh, thời gian qua Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai (đơn vị thuộc Sở Lao động – TBXH) đã tích cực khảo sát nhu cầu việc làm, học nghề và triển khai, tổ chức các phiên giao dịch việc làm tại các xã nghèo theo Đề án 10-ĐA/TU của Tỉnh ủy Lào Cai về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2020-2025.

Bên cạnh việc tổ chức các phiên giao dịch việc làm, Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai (gọi tắt là Trung tâm) đã phối hợp với các ban, ngành, địa phương tăng cường tổ chức tuyên truyền, phổ biến thông tin về nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp bằng nhiều hình thức như: đưa tin trên truyền hình, loa phát thanh, cổng thông tin điện tử, các hình thức quảng cáo nơi công cộng, Zalo, Facebook... để người lao động biết thông tin chính xác đăng ký quay lại thị trường lao động làm việc; đồng thời, ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về tuyển dụng lao động để phòng tránh thiệt hại cho người lao động.

Ông Trương Hồng Trường, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai cho biết: để tạo thêm nhiều việc làm cho người dân vũng “lõi nghèo” điểm mấu chốt là phải thiết lập và thực hiện tốt cơ chế thông tin hai chiều giữa UBND các xã nghèo và Trung tâm. Để thực hiện được điểm mấu chốt này, hằng năm, Trung tâm đều tổ chức ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác về lĩnh vực tư vấn, giới thiệu việc làm tại 10 xã nghèo, từ đó thống nhất với các xã về thời gian tổ chức phiên giao dịch việc làm tại địa phương. Các xã có trách nhiệm cung cấp nhu cầu việc làm của người dân để trung tâm tìm kiếm thông tin việc làm phù hợp. Về phía trung tâm sẽ thông tin, cập nhập các đơn hàng, thông tin tuyển dụng lao động với đầy đủ chế độ, quyền lợi để UBND các xã căn cứ tuyên truyền tới người dân, tránh tình trạng người dân tự tìm việc làm (qua mạng xã hội, bạn bè lôi kéo) hoặc không tìm được việc làm.

Kết quả, từ năm 2022 đến tháng 9/2023, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh đã phối hợp đưa trên 100 lao động ở 10 xã nghèo đi làm việc theo hợp đồng tại các doanh nghiệp, các khu công nghiệp ở các tỉnh Hải Dương, Quảng Ninh, Bình Dương… Qua đó, giúp người dân có việc làm và nguồn thu nhập ổn định.
Theo Chủ tịch UBND xã Dền Thàng, huyện Bát Xát - Tráng A Chí cho biết: Năm 2022, xã Dền Thàng đã phối hợp Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh tổ chức được 4 phiên giao dịch giới thiệu việc làm, qua đó thu hút hơn 300 lao động địa phương đi làm việc tại các công ty và có thu nhập ổn định 7 - 10 triệu đồng/người/tháng. Dự kiến cuối năm 2023, xã có 75 hộ thoát nghèo nhờ có lao động đi làm việc tại các công ty. Còn ở xã Nậm Chày, huyện Văn Bàn thông qua các phiên giao dịch việc làm, nhiều người dân tại xã Nậm Chày đã mạnh dạn đăng ký đi làm việc tại các khu công nghiệp ở Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương. Từ năm 2021 đến nay, xã có 192 người làm việc trong và ngoài tỉnh, nhờ đó tăng thu nhập, giúp cải thiện cuộc sống gia đình. Năm 2022, xã Nậm Chày giảm được 28 hộ nghèo, tỷ lệ giảm nghèo là 6,59%.

Để có nhiều việc làm mới

Nhằm tạo thêm việc làm mới cho người lao động trong độ tuổi lao động nói chung và hỗ trợ cho những xã nghèo nói riêng; từ năm 2022, tỉnh Lào Cai đã ban hành kế hoạch hỗ trợ phát triển thị trường lao động trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu đặt ra là tăng số lao động có kỹ năng phù hợp với nhu cầu của thị trường trong tỉnh lên 32% vào năm 2025; tốc độ tăng năng suất lao động vào năm 2025 tối thiểu là 6%/năm; giảm tỷ lệ thanh niên không đi học, không được đào tạo đến năm 2030 là dưới 5%, người không có việc làm dưới 3,5%; đảm bảo môi trường làm việc an toàn cho lao động… Theo đó, tỉnh sẽ hỗ trợ phát triển cung - cầu lao động thông qua các chương trình đào tạo, bồi dưỡng trước khi tham gia thị trường lao động.

Theo ông Đinh Văn Thơ, Phó giám đốc Sở Lao động – TBXH tỉnh, cùng với nguồn lực thực hiện nội dung giáo dục nghề nghiệp trong Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và lồng ghép các nguồn lực hợp pháp khác; Lào Cai sẽ tập trung tăng cường đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, ưu tiên đào tạo cho lao động là người dân tộc thiểu số (nhất là ở 10 xã nghèo), gắn đào tạo nghề với giải quyết việc làm cho người lao động, phục vụ các dự án phát triển kinh tế của tỉnh và địa phương, bổ sung nguồn vốn vay giải quyết việc làm cho người lao động. Bên cạnh đó, tỉnh đẩy mạnh hoạt động dịch vụ việc làm, mở rộng thị trường lao động, quan tâm giải quyết việc làm và thu nhập cho lao động vùng giải phóng mặt bằng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Nông Văn Minh, Trưởng phòng Lao động – TBXH huyện Mường Khương cho biết: trong danh sách 10 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất tỉnh,  Mường Khương có 5 xã; do đó, cùng với các chính sách hỗ trợ giảm nghèo trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, huyện Mường Khương xác định công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đặc biệt quan trọng. Theo đó, năm 2022, huyện Mường Khương đã tổ chức đào tạo nghề cho hơn 600 lao động, chủ yếu là nghề trồng, chế biến chè, quýt và các nghề phi nông nghiệp, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo của huyện đạt 53,5%. Riêng trong 9 tháng đầu năm 2023, UBND huyện Mường Khương đã chỉ đạo các đơn vị triển khai thực hiện kế hoạch đào tạo nghề cho lao động nông thôn thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững với tổng số 15 lớp cho trên 500 học viên. Hiện tại có 03 lớp phi nông nghiệp đã tổ chức khai giảng xong và đang thực hiện đào tạo; 12 lớp nông nghiệp đang triển khai thực hiện. Đồng thời, tính đến hết tháng 9/2023, toàn huyện có trên 3.400 lao động đi làm việc  tại các công ty doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, trong đó có tới trên 3.200 người  đi làm việc ngoài tỉnh.

Thời gian tới các huyện nghèo trong tỉnh, nhất là các huyện có những xã nằm trong vùng “lõi nghèo” xác định tiếp tục đẩy mạnh việc kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, phát triển thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm bền vững cho người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và người lao động thuộc các vùng nghèo, vùng khó khăn; hỗ trợ cho người lao động sinh sống trên địa bàn nghèo đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Theo Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Trường Hồng Trường, để tạo thêm nhiều việc làm cho 10 xã nghèo nhất tỉnh, góp phần thực hiện có hiệu quả trong giảm nghèo bền vững ở Lào Cai, những tháng cuối năm 2023 và những năm tiếp theo Trung tâm tiếp tục đẩy mạnh phối hợp với chính quyền cơ sở thực hiện tốt công tác quản lý lao động ngay từ cấp cơ sở, nắm bắt, theo dõi được số lượng lao động hiện có ở địa phương, trình độ, nhu cầu việc làm; nắm chắc được di biến động của lao động thông qua các đơn vị liên quan.

Thực hiện tốt cơ chế thông tin hai chiều giữa UBND xã và Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai về việc hỗ trợ tư vấn giới thiệu việc làm cho người lao động, tổ chức phiên giao dịch việc làm; đẩy mạnh công tác đưa lao động đi làm việc ở trong nước và nước ngoài theo hợp đồng. Đồng thời, đa dạng các hình thức tuyên truyền, tư vấn chính sách lao động, việc làm, bảo hiểm thất nghiệp phù hợp với trình độ, nhận thức của người dân; tập trung đưa thông tin thị trường lao động, việc làm đến các xã vùng cao, xã biên giới, xã có tỷ lệ hộ nghèo cao, xã về đích nông thôn mới.

Tin tưởng rằng, với các nguồn lực đầu tư của trung ương, địa phương, cùng với sự vào cuộc tập trung, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị trong đào tạo nghề và giải quyết việc làm; sự đồng thuận của người dân, sẽ tạo thêm nhiều việc làm mới ổn định, tăng thu nhập để góp phần không còn “lõi nghèo” trên địa bàn tỉnh, đồng thời từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn đặc thù./.
                                                                                                                                                               Hồng Minh